Draganowa Historia

Witryna Wsi

Draganowa

Historia wsi

Historia wsi Draganowa
Na podstawie:
Sarna Władysław ks. "Opis Powiatu Krośnieńskiego pod względem geograficzno-historycznym. Przemyśl: 1898."
Józef Garbacik "Krosno. Studia z dziejów miasta i regionu".
Stanisław Frej. "Dzieje Draganowej". Krosno: P.U.W. Roksana 2001. ISBN 83-88126-78-4
oraz zbiorów własnych Marka Widurka

Skrót poniższego artykułu jest zamieszczony przez autora, Marka Widurka w polskiej Wikipedii

Prehistoria
Starożytność
Średniowiecze
Polska Jagiellonów
Okres przedrozbiorowy
Od rozbiorów do I Wojny Światowej
I Wojna Światowa
Okres międzywojenny
II Wojna Światowa
PRL
Przypisy
Literatura

Prehistoria
Wróć do spisu treści
        Z historycznego punktu widzenia Beskid Niski i Podgórze Beskidzkie są strefą przejściową. Dzięki niskiemu położeniu powstało tu wiele dogodnych traktów komunikacyjnych, od niepamiętnych czasów prowadziły tędy szlaki handlowe oraz trasy wielkich migracji. Pierwsi ludzie pojawili się w Beskidzie Niskim około 9 tys. lat p.n.e., u schyłku paleolitu. Po odsunięciu się lodowca zaczęli tu napływać neolityczni rolnicy z Niziny Węgierskiej.
        2500 lat p.n.e. sięgnęła tu ekspansja ludów tzw. kultury sznurowej znad górnego Dniestru, głównie pasterzy, wcześniej zapuszczających się w te tereny niż rolnicy. Odkrycia archeologiczne dowodzą, że człowiek ze swoim osadnictwem dotarł w rejon Beskidu Niskiego i Podgórza, gdzie położona jest wieś Draganowa, dość wcześnie.
        Już w epoce neolitu (4200-1700 p.n.e.) występowało tu osadnictwo, czego dowodzą liczne przedmioty odkryte m.in. w: [Niżna Łąka|Niżnej Łące]] i Równem (toporki kamienne), w Łękach Dukielskich (dłuto krzemienne) i Wietrznie (wyroby obsydianowe). Dzięki nim wiadomo, że już wówczas zaczął się kształtować tu szlak komunikacyjny, wiodący doliną Jasiołki w kierunku Przełęczy Dukielskiej i dalej na południe.
        Na początku epoki żelaza przeszła tędy następna fala osadnicza w latach kultury łużyckiej (1100-650 p.n.e.). Świadectwem tego są znaleziska archeologiczne z Równego, Zboisk, Lipowicy i Kobylan a przede wszystkim odkryte w Wietrznie cztery groby ciałopalne typu popielcowego. Znaleziono w nich m.in. szpilę brązową płaską oraz podkowiastą brzytwę z brązu. Przedmioty te trafiły tu prawdopodobnie zza Karpat. Na obrzeżach Beskidu powstały grody, m. in. w Wietrznie, Bieczu i Trzemeszowie.
Starożytność
Wróć do spisu treści
Około 500 r.p.n.e. osadnictwo łużyckie zaczęło się wycofywać, by 300 lat później zniknąć zupełnie. Spowodowane było to ochładzaniem się klimatu, utrudniającym rolnictwo. Karpaty opustoszały na kilkaset lat. Jednocześnie rosło znaczenie przełęczy, którymi podążały karawany kupieckie.
Starożytność
        Śladami po trzeciej z kolei wielkiej fali osadniczej są zabytki archeologiczne z okresu rzymskiego. Kształtował się wówczas tzw. szlak bursztynowy. Jedna z odnóg szlaku bursztynowego wiodła przez Przełęcz Dukielską. Dowodem tego są m.in. monety rzymskie znalezione w Dukli, Wietrznie i Iwoniczu (z czasów Konstantyna Wielkiego, Marka Aureliusza i Justyniana I). W okresie wpływów rzymskich w Wietrznie istniała już duża osada mieszkalna, z własnym rzemieślniczym ośrodkiem wytwórczym. Osada utrzymywała kontakty handlowe z krajami południowymi i nadbałtyckimi. Za istnieniem podobnej osady w Równem przemawiają szczątki wielkiego glinianego naczynia do przechowywania zapasów żywności.
Średniowiecze
Wróć do spisu treści
        W Wietrznie natrafiono również na ślady silnie umocnionego grodu granicznego. Istniał on w okresie, gdy ziemie te wchodziły w skład państwa Wiślan (VIII - IX wiek). Znajdowało się w nim kilkadziesiąt budynków. Dookoła grodu wznosił się poczwórny wał obronny. Osada została zniszczona w XI wieku, prawdopodobnie w wyniku pożaru.
        Po wejściu tych ziem w skład państwa polskiego, szeroką działalność kolonizacyjną, zaczęło prowadzić tu opactwo Cystersów z Koprzywnicy. Już w 1185 roku komes Mikołaj Bogoria Skotnicki (1291-1346), fundator klasztoru koprzywnickiego, darował temu opactwu m.in. wieś Wietrzno z przynależnościami. Niektóre dokumenty wzmiankują, że Bogoriowie byli pierwszymi właścicielami Draganowej.

Herb Bogoria

Prawdziwy rozmach w zagospodarowaniu tych ziem nastąpił dopiero za króla Kazimierza Wielkiego, zwłaszcza po przyłączeniu przez niego do Polski Rusi Halickiej w 1340 roku. Już w 1348 roku lokował on na prawie magdeburskim sąsiednią wieś Kopytową, przyznając sołtysowi Mikołajowi prawo zbudowania młyna, piekarni jatki rzeźniczej i kramu szewskiego, w zamian za służbę wojskową na koniu. Właścicielem ogromnych włości na tych terenach został za czasów króla Kazimierza Wielkiego jego kanclerz - Janusz Suchywilk a następnie jego bratankowie i ich potomkowie.

Janusz Suchywilk herbu Grzymała – Arcybiskup Gnieźnieński,
Prymas Polski w latach: 1374 – 1382

Janusz Suchywilk był synem Przecława z Gułtowa (wojewody kaliskiego). Matką Suchywilka była siostra Jarosława Bogorii, arcybiskupa gnieźnieńskiego. Związek z rodziną arcybiskupa gnieźnieńskiego wpłynął zapewne na decyzje dotyczące przyszłości Janusza i jego braci. Synów wojewody było kilku. Jednym z nich mógł być Abraham z Baranowa, starosta ruski w latach 1352-1358, żyjący jeszcze w 1364 r. Niezaprzeczalnie byli nimi: Jan vel Janusz Suchywilk i Jakusz Cztan (wym. Ksztan) ze Strzelec. Ojciec, w porozumieniu z teściem zdecydowali zapewne, że Janusz ze względu na drobną posturę (stąd późniejsze określenie Suchywilk) nie rokował sukcesów jako rycerz i znacznie lepszym rozwiązaniem byłoby przeznaczenie go do stanu duchownego.

Herb Grzymała

        Janusz skończył studia teologiczne i jako doktor dekretów (doctor decretorum) rozpoczął karierę duchowną. W 1351 został proboszczem gnieźnieńskim, w 1357 dziekanem krakowskim. Janusz odznaczał się nieprzeciętnymi zdolnościami politycznymi i organizacyjnymi gdyż w 1356 r. został kanclerzem ruskim a w 1357 krakowskim czyli koronnym. W 1370 r. , po śmierci króla Kazimierza Wielkiego był wykonawcą jego testamentu. W 1373 r. został arcybiskupem gnieźnieńskim - w czym kluczowy udział miał jego wuj Jarosław. Decyzja arcybiskupa Jarosława nie spotkała się z uznaniem otoczenia - jednakże Janusz udał się bezpośrednio do papieża i przekonał do słuszności decyzji – udowodnił swoją osobowością, że nie tylko koneksje rodzinne ale talenty polityczne i wykształcenie teologiczne potwierdzają jego kwalifikacje do tak ważnego stanowiska w hierarchii kościelnej. W 1374 r. uzyskał od papieża potwierdzenie nominacji.
Umarł w Żninie 5 kwietnia 1382r.
        Postać Janusza oceniana jest niejednoznacznie. Z jednej strony sprawny organizator - twórca pierwszej ordynacji w 1366r. Zręczny, ambitny polityk i duchowny. W tamtym czasie Janusz Suchywilk osiągnął szczyty kariery jak na osobę spoza dynastii panującej. Stał za wieloma decyzjami Kazimierza Wielkiego, szczególnie u schyłku jego panowania (pogląd ten znajduje potwierdzenie w słowach kronikarza Jana z Czarnkowa). Z drugiej zaś strony krytykowany był za nepotyzm - aktywnie wspierał kariery członków najbliższej rodziny. Dobra swoje Kobyle vel Kobylany (obecnie Kobylany gmina Chorkówka), Duklę i 14 wsi w powiecie bieckim: Droganowo (obecnie Draganowa gmina Chorkówka), Gloscze (obecnie Głojsce gmina Dukla), Chirwatowa Wola (obecnie prawdopodobnie Chyrowa gmina Dukla), Iwla (gmina Dukla), Lesczina (obecnie Leśniówka¹⁾ gmina Chorkówka), Lanky (obecnie Łęki Dukielskie gmina Dukla), Macowiscza (obecnie Makowiska gmina Nowy Żmigród), Msana (obecnie Mszana gmina Dukla), Zawandole (obecnie Nadole gmina Dukla), Pankracowa Wola (brak obecnego położenia), Rybitwy (brak obecnego położenia), Sadky (obecnie Sadki gmina Nowy Żmigród), Sulistryjowa (obecnie Sulistrowa gmina Chorkówka), Zagórze) oddał w 1366 r. bratankom, synom Jakusza Cztana ze Strzelc, czyli jak to się ówcześnie mówiło synowcom: Wilczkowi, Piotrowi, Mikołajowi, Mroczkowi i Janowi. Była to pierwsza w Polsce ordynacja czyli dziedziczenie m. in. z wyłączeniem linii żeńskiej.
        Wieś Draganowa po raz pierwszy wymieniana tu jest w dokumencie pisanym, wydanym w dniu 28 sierpnia 1366 roku przez Kazimierza Wielkiego. Wystawiony we Włodzimierzu dokument zatwierdzał podział majątku kanclerza Suchywilka i darowanie części majątku bratankom²⁾.

Kopia Akt Grodzkich i ziemskich zawierająca dokument z 1366r.

Następne, dotyczące Draganowej, źródło pisane pochodzi z 1377 roku. 17 października tegoż roku bracia Jakusz, Mikołaj i Piotr, synowie zmarłego Jakuba Cztana, rycerza i dziedzica Strzelc, podzielili się dobrami w ten sposób, że Draganowa i inne posiadłości (dobra Kobylańskie) dostały się Jakuszowi i jego potomkom³⁾.

Kopia Akt Grodzkich i ziemskich zawierająca dokument z 1377r.

Dział ten potwierdziła Królowa Jadwiga dnia 1 grudnia 1385 roku w Krakowie na prośbę Janusza, Przecława, Jakuba i Domarada – synów Jakusza Cztana.⁴⁾

Kopia Akt Grodzkich i ziemskich zawierająca dokument z 1385r.

Tak więc Draganowa, podobnie jak cały Klucz Kobylański, była wsią szlachecką. Położona była 7 km na południowy-wschód od Nowego Żmigrodu, 8 km na zachód od Dukli, 2 km na południe od Kobylan. Dalszy ciąg historii wsi, jest najczęściej chronologicznym zapisem transakcji i procesów sądowych. Wynika to z faktu, że głównymi zachowanymi źródłami pisanymi z tych czasów, dotyczącymi wsi Draganowa, są akta sądowe. W dokumentach tych widać również ewolucję nazwy wsi: w 1366 Droganowo, 1377 Droganowa, 1487 Draganow, Droganow (wymiennie), 1494 Draganowa.

Drzewo genealogiczne Rodu Kobyleńskich herbu Grzymała
(kliknij aby powiększyć)

Polska Jagiellonów
Wróć do spisu treści
        W 1408r. Domarad z Kobylan, poręczając za brata Jakusza, sprzedał Draganową wraz z inną pobliską wsią Makowiska za 300 grzywien Wiernkowi z Gabania.
        W 1412 roku Wiernek z Gabania wyznacza żonie Małgorzacie 300 grzywien wiana na wsiach Makowiska i Draganowa.
        W 1414 roku tenże Wiernek z Gabania wyznacza synowi Wiernkowi jako jego część podziału trzecią część wsi Makowiska i Draganowa. Wiernek syn Wiernka z Gabania sprzedaje za 700 grzywien groszy praskich (nie podano komu) trzecią część we wsiach Makowiska i Draganowa.
        W 1419 roku Zbychna wdowa po Wiernku z Gabania zeznaje, że nie będzie niepokoić synów Wiernka czyli braci przyrodnich: Wiernka, Stanisława Łaszka, Bernarda i Piotra o dziedzictwo: Stroni, Makowisk, Draganowej i Woli (Chirwatowej dziś Wolicy).
        W 1467 r. Jan Kobyleński został pozwany przez Mikołaja i Katarzynę Stadnickich oraz Jana i Krzesława Wojszyków, rodzeństwo przyrodnie niepodzielone, dziedziców Żmigrodu o to, że nie chce z nimi dokonać rozgraniczenia i usypania kopców między ich posiadłościami: Siedliskami, Lisią Górą (dziś Łysa Góra) a należącymi do niego: Makowiskami, Leszczyną, Draganową i Głoścami (dziś Głojsce).
        W 1482 r. w umowie majątkowej między Agnieszką z Bnina (woj. Kaliskie) żoną Jakuba z Dębna kasztelana krakowskiego a jej synem Hieronimem Kobyleńskim z Kobylan tenże, poręczając za nieletnich braci Jana i Jakuba, zobowiązuje się że nie będą od niej wykupywać do jej śmierci zapisanych jej tytułem posagu i wiana przez ich ojca (a jej pierwszego męża Jana Kobyleńskiego) dóbr Kobylany, Makowiska, Draganowa i Głosce.
        W 1485 bracia: Hieronim, Jan i Jakub z Kobylan zobowiązują się wypłacić 2300 florenów węgierskich Piotrowi Myszkowskiemu tytułem posagu ich siostry Agnieszki pod gwarancją wwiązania go do Kobylan, Sulistrowej, Makowisk, Draganowej i Głośców.
       W 1487 z podziału dóbr między braćmi Hieronimem, Janem i Jakubem z Kobylan, Hieronimowi przypadają Kobylany z wsiami, m. in. Draganowa. Draganowa należała wówczas do powiatu bieckiego.
        W 1494 urodzony Hieronim Kobyleński, dziedzic Kobylan, zastawia za 100 florenów Janowi Kolanowskiemu wsie: Głosce i Draganowa.
        W 1496 Hieronim Kobyleński z Kobylan zeznaje, że aprobując ordynację swego przodka kanclerza Janusza potwierdzoną przez Kazimierza Wielkiego w r. 1366 i nie mając męskiego potomstwa na zasadzie tej ordynacji darowuje braciom Janowi i Jakubowi Kobyleńskim odziedziczone genealogicznie po kanclerzu dobra Kobylany w tym między innymi wieś Draganową.
        W 1508 dokumenty zarejestrowały w Draganowej pobór z 4 łanów.
       W 1529 roku Jan z Kobylan kasztelan rospierski ustępuje synowi Mikołajowi uzyskane w spadku po swym bracie Hieronimie dobra Kobylany, między innymi z wsią Draganowa.
       W 1530 roku wyrokiem sądu królewskiego Jan Kobyleński (Kobylański, Kobyliński) herbu Grzymała, kasztelan rospierski i jego syn Mikołaj winni dać Dorocie z Tarnowa w powiecie pilzneńskim żonie Jana Tarły ze Szczekarzowic powiat sandomierski, wwiązanie w połowę Kobylan, Draganowej i Głośców oraz w całe wsie Łęki, Sulistrową i Makowiska.
       W latach 1530-1536 Draganowa miała 4 łany, istniała karczma i młyn dziedziczny o jednym kole.

Okres przedrozbiorowy
Wróć do spisu treści
W 1581 roku ówczesny posiadacz Draganowej, Stanisław Bolikowski, płacił podatki od dwóch łanów kmiecych, dwóch zagrodników z rolą, czterech komorników z bydłem a 1/2 łanu była opustoszała.
W 1596 roku Draganowa należała do parafii Żmigród Stary.
Poniżej mapa pochodząca z książki Józefa Baruta pt. Gorlice, wydanej nakładem Muzeum Regionalnego PTTK w Brzozowie w 1991r. ISBN 83-9001130-2-9 ukazująca własność wsi w Powiecie Beckim wwg stanu z 1629r.

Mapa Powiatu Bieckiego wg stanu z 1629
(kliknij aby powiększyć)

Od rozbiorów do I Wojny Światowej
Wróć do spisu treści
W przygotowaniu

I Wojna Światowa
Wróć do spisu treści
W przygotowaniu

Okres międzywojenny
Wróć do spisu treści
W przygotowaniu

II Wojna Światowa
Wróć do spisu treści
W przygotowaniu

PRL
Wróć do spisu treści

Po zakończeniu II wojny światowej mieszkańcy Draganowej przystąpili do odbudowy swoich domów zniszczonych podczas bitwy w Dolinie Śmierci. Uruchamiane są warsztaty rzemieślnicze: kuźnia i młyn wiatrakowy Władysława Świątka, drugi młyn wiatrakowy Szczepana Jastrzębskiego, warsztaty stolarskie Józefa Jastrzębskiego, Tomasza Rymara, Władysława Pieknika, Henryka Węgrzyna, Jana Wierdaka, warsztaty szewskie - Alfreda Skrzęty, Michała Wierdaka, Piotra Jastrzębskiego, zakład szklarski Władysława Węgrzyna.
Rusza ponownie wydobycie ropy naftowej w Kopalni Ropy Naftowej w Draganowej, założonej przez firmę "Polmin" w 1936 roku. Kopalnia jest miejscem pracy dla wielu mieszkańców Draganowej. Praca odbywała się na trzy zmiany, funkcjonowało 7 szybów (szyby typu: "Bitkowski" i typu: "S.M."), wiercono udarowo na głębokość do 1500 metrów. Funkcjonował kierat, najpierw napędzany ręcznie, w późniejszym okresie przez silnik elektryczny, istniała również kolejka linowa. W 1950 roku doprowadzono prąd elektryczny do kopalni. W kopalnianej kuźni wykorzystywany był gaz ziemny wydobywany razem z ropą. W 1958 roku po awarii otworu (zagwożdżenie) kopalnia została zamknięta.

Szyb w kopalni ropy naftowej w latach 30 i 40 ub. wieku i to samo miejsce dzisiaj...

Dom ludowy w Draganowej wybudowany w 1988 roku (stan obecny)

        Dom ludowy w Draganowej. Wybudowany w 1988 roku jest siedzibą ważnych dla wsi instytucji - gabinetu lekarskiego, biblioteki, Remizy OSP, sali weselnej z zapleczem kuchennym. Obok domu ludowego jedyny w Draganowej sklep spożywczy.
Od 1947 roku w Draganowej działało ogniwo PPS a po zjednoczeniu PPS i PPR organizacja PZPR. Sekretarzami wiejskiej POP byli m.in, Stanisław Klecha, Władysław Kordyś, Jan Jastrzębski. W tym samym roku założono we wsi koło ZSL.
Wieś wyróżniała się w okolicy aktywnością społeczną mieszkańców. Na wykupionych za zebrane społecznie środki parcelach wybudowano w tzw. „czynie społecznym”: remizę strażacką, szkołę, sklep spożywczy, dwa domy ludowe (najpierw drewniany, później murowany), garaże kółka rolniczego (najpierw drewniane, później murowane), cztery kilometry drogi asfaltowej, dwa przystanki PKS, most betonowy, kościół, drugą połowę szkoły.
        Od 1952 roku uruchomiono w Draganowej Agencję Pocztowo-Telekomunikacyjną. Z poczty korzystali mieszkańcy Głojsc, Sulistrowej i Kobylan.
        Również w 1952 roku założono Ochotniczą Straż Pożarną, która liczyła 15 członków. Strażacy posiadali ręczną sikawkę oraz wóz na drewnianych kołach. Pierwszym komendantem był Stanisław Soliński.
        W 1954 roku została zelektryfikowana cała wieś Draganowa, założono oświetlenie uliczne w ważniejszych miejscach wsi.
        W 1957 roku wybudowano jedną z pierwszych w powiecie krośnieńskim murowaną remizę strażacką.
        W 1958 roku został wymieniony w OSP Draganowa sprzęt z ręcznego na mechaniczny (motopompa). Strażacy otrzymali nowe ubrania bojowe.
        W 1959 roku wybudowano we wsi betonowy most na rzece Iwielce.

Przypisy

¹⁾Sarna Władysław. Opis Powiatu Krośnieńskiego paod względem geograficzno-historycznym. Przemyśl: Nakładem autora i prenumeratorów 1898. Reprint Krosno: P.U.W. Roksana i Muzeum Okręgowe w Krośnie 1997. ISBN 83-87282-21-9 s. 426; Perzanowski Zbigniew. Przegląd najstarszych dziejów osad wiejskich. s. 399 [w:] Garbacik Józef(red). Krosno. Studia z dziejów miasta i regionu (t.2). Kraków: PWN 1973.

²⁾Akta Grodzkie i Ziemskie z czasów Rzeczypospolitej Polskiej z Archiwum tzw. Bernardyńskiego we Lwowie wskutek fundacyi śp. Alexandra hr. Stadnickiego. Wyd. staraniem Galicyjskiego Wydziału Krajowego. Lwów 1872, t.3, nr 16, s.36, dalej: AGZ

³⁾ AGZ 3,24,51

⁴⁾ AGZ 3,37,69

Literatura
Wróć do spisu treści

Acta castrensia Biecensia 4. Księgi grodzkie bieckie, rękopis WAP Kraków;
Acta et decreta iuris supremi Magdeburgensis castri Biecensis. Księgi sądu wyższego prawa niemieckiego na zamku bieckim. Rękopis WAP Kraków, "Castrensia Biecensia 1, 2, 3";
Acta terrestia Cracoviensia. Księgi ziemskie krakowskie, rękopis w Wojewódzkim Archiwum Państwowym, "Terrestia Cracoviensia";
Acta terrestria Czhoviensie. Księgi ziemskie czchowskie, rękopis WAP Kraków, "Terrestia Czhoviensie";
Acta terrestria Biecensia. Księgi ziemskie bieckie, rękopis WAP Kraków, "Terrestia Biecensia";
Akta Grodzkie i Ziemskie z czasów Rzeczypospolitej Polskiej z Archiwum tzw. Bernardyńskiego we Lwowie w skutek fundacyi śp. Alexandra hr. Stadnickiego. Wyd. staraniem Galicyjskiego Wydziału Krajowego. Lwów 1872-1906 t. 1-25;
Frej Stanisław. Dzieje Draganowej. Krosno: P.U.W. Roksana 2001. ISBN 83-88126-78-4;
Frej Stanisław. Kronika wsi Draganowa. Rękopis. Draganowa: 1994 (w zbiorach Biblioteki Publicznej w Draganowej);
Gałązka Bartosz. Kolędy Regionu Krośnieńskiego. Krosno: P.U.W. Roksana 2004. ISBN 83-7343-111-X;
Garbacik Józef(red). Krosno. Studia z dziejów miasta i regionu (t.1 i 2). Kraków: PWN 1972-73;
Krukar Wojciech. Dukla i okolice. Mapa turystyczno-nazewnicza z opisem krajoznawczym. Beskid Niski - Część środkowa. Skala 1:40000. Warszawa: PiTR Kartografia 2000. ISBN 83-86240-52-0;
Matricularum Regni Poloniae Summaria, t. 1-4, 5 cz.1, wyd. T.Wierzbowski, Warszawa 1905-1919, t. 5 cz.2, wyd. J.Płocha, A. Rybarski, I Sułkowska, Warszawa 1961;
Michalak Janusz. Dukla i okolice. Krosno: P.U.W. Roksana 1997. ISBN 83-903843-5-3;
Michalak Janusz. W dorzeczu górnej Wisłoki. Krosno: P.U.W. Roksana 2002. ISBN 83-7343-036-9;
Rejestr poborowy powiatu bieckiego z lat 1507-1508. Archiwum Skarbu Koronnego w Archiwum Głównym Akt Dawnych w Warszawie I, 2
Rejestr łanowego z powiatów sądeckiego i bieckiego z roku 1536. Archiwum Skarbu Koronnego w Archiwum Głównym Akt Dawnych w Warszawie I, 2
Rejestry poradlnego województwa krakowskiego z lat 1490-1520. Archiwum Skarbu Koronnego w Archiwum Głównym Akt Dawnych w Warszawie I, 1 (k. 384-535 -- Rejestr dochodów ze Starostwa Bieckiego z r. 1530 RB) Archiwum Skarbu Koronnego w Archiwum Głównym Akt Dawnych w Warszawie II, 7
Sarna Władysław. Opis Powiatu Krośnieńskiego paod względem geograficzno-historycznym. Przemyśl: Nakładem autora i prenumeratorów 1898. Reprint Krosno: P.U.W. Roksana i Muzeum Okręgowe w Krośnie 1997. ISBN 83-87282-21-9
Sawicka Marta. W Gminie Chorkówka. Krosno: P.U.W. Roksana 1998. ISBN 83-87282-62-6;
Socha Wacław Jan. Zwyczaje, obrzędy i wierzenia okresu Adwentu i Bożego Narodzenia w regionie krośnieńskim. Rozprawa doktorska. Lublin: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, Wydział Teologii 1998;
Szarek Tadeusz. Draganowa, wieś w powiecie krośnieńskim. Monografia. Krosno: 1966;
Szwast Helena. Gwara Draganowej. Praca magisterska. Rzeszów: Wyższa Szkoła Pedagogiczna 1973;