Słownik nazw produktów spożywczych i posiłków

Witryna Wsi

Słownik jest fragmentem pracy magisterskiej Anety Skrzęty na Uniwersytecie Jagiellońskim w 2003roku.

Skróty:
ang. – angielski
czes. – czeski
franc. - francuski
grec. - grecki
gw. - gwara
łac. - łacina
mnż. – męskonieżywotny
mż. - męskożywotny
n. – nijaki
niem. - niemiecki
nmos. – niemęskoosobowy
np. – na przykład

ros. - rosyjski
rz. – rzeczownik
tur. - turecki
ukr. – ukraiński
węg. - węgierski
włos. - włoski
żeń. – żeński
zob. - zobacz
Znaki:
|| - oddziela hasła synonimiczne
/../- oddziela wymowę gwarową hasła od jego zapisu literackiego
‘...’ – cudzysłów

O sposobie zapisywania wymowy więcej znajdziesz tu: http://pl.wikipedia.org/wiki/Transkrypcja_fonetyczna

Wybierz literę:

A
powrót do góry strony
Agrest /agryst/ - rz. mnż., jadalny owoc z krzewu agrestowego o zielonej, czerwonej lub żółtej barwie i słodkawym smaku
Agrestowy dżem /agrystovy ʒym/,    przetwór spożywczy przyrządzony z owoców agrestu, cukru i substancji zagęszczających
Agrestowy kompot /agrystovy kůmpot/, napój przyrządzony z wody, cukru i owoców agrestu
Ajerkoniak /iaiyrkůńok/ - rz. mnż., słodki, gęsty napój alkoholowy sporządzony ze spirytusu, cukru i żółtek, (niem.)
Alkohol /alkoxůl/ - rz. mnż., bezbarwna ciecz, która jest składnikiem wielu napojów odurzających
Amoniaczek /amuńoček/ - rz. mnż., kruche ciasteczko posypane cukrem, wypiekane z ciasta z dodatkiem amoniaku
Amoniak /amuńok/ - rz. mnż., substancja w postaci białego proszku, używana w przemyśle spożywczym, (łac.)
Ananas /ananas/ - rz. mnż., owoc rośliny tropikalnej, który kształtem przypomina szyszkę z zielonymi liśćmi, (hiszp.)
Andrut /andrůt/ - rz. mnż., I – rodzaj cienkiego, łamliwego ciasta, II – ciastko sporządzone z kilku warstw cienkiego ciasta, przełożonych masą, (niem.)
Anyż /anyš/ - rz. mnż., przyprawa roślinna stosowana do pieczywa, wódek i cukierków, (łac.)
Anyżówka /anyžůfka/ - rz. żeń., wódka z zaprawą anyżową
Arbuz /arbuz/ - rz. mnż., duży okrągły owoc o zielonej lub żółtej skórce i słodkim, wodnistym miąższu, (tur.)
Aromat do ciasta /arůmat dů ćasta/ - przyprawa do ciast zwykle w postaci olejku
Aronia /arůńo/ - rz. żeń., owoc z krzewu aronii o smaku słodkawo-cierpkawym
Aroniowy sok /arůńovy sůk/ - sok z owoców aronii
B
powrót do góry strony
Baba /baba/ - rz. żeń., ciasto pieczone w formie w kształcie ściętego stożka
Babeczka /babečka/ - rz. żeń., niewielkie ciastko w kształcie babki wypełnione nadzieniem i polane czekoladą
Babka /bapka/ - rz. żeń., zob. baba
Bagietka /bag`ietka/ - rz. żeń., długa, cienka bułka pieczona z mąki pszennej, (franc.)
Bakalie /bakal`iy/ - rz. nmos., suszone owoce i orzechy używane jako dodatek do ciast, lodów i deserów, (tur.)
Baleron /balerůn/ - rz. mnż., rodzaj wędliny z mięsa wieprzowego
Banan / banan/ - rz. mnż., owoc tropikalny o wydłużonym kształcie, słodkim miąższu i żółtej skórce, (hiszp.)
Bananowiec /bananův`iyc/ - rz. mnż., placek biszkoptowy przełożony masą bananową
Bania /bańo/ - rz. żeń., warzywo o kulistym kształcie, zielono-żółtej skórce i jasnym miąższu
Bandurzak /bandužok/ - rz. mnż., gwarowe określenie ziemniaka
Baranina /barańino/ - rz. żeń., mięso z barana, owcy, jagnięcia
Barszcz /boršč/ - rz. mnż., zupa z buraków ćwikłowych
Barszcz biały /boršč b`iouy/ - zob. żur
Barszcz czysty /borš• čysty/ - zupa z buraków ćwikłowych bez dodatku śmietany i mąki
Barszcz podbity /boršč půdb`ity/ - zob. barszcz zabielany
Barszcz zabielany /boršč zab`iylůny/ - zupa z buraków ćwikłowych zaprawiona śmietaną i mąką
Barszcz z uszkami /boršč z uškam`i/ - zupa z buraków ćwikłowych podawana z pierożkami w kształcie uszek
Baton /batůn/ - rz.mnż., podłużny, zwykle czekoladowy wyrób cukierniczy, (fr.)
Batonik /batůńik/ - rz. mnż., mały baton
Bawarka /bavarka/ - rz. mnż., herbata z dodatkiem mleka, (niem.)
Bazylia /bazyl`io/ - rz. żeń., aromatyczna przyprawa dodawana do potraw, (gr.)
Befsztyk /beštyk/ - rz. mnż., potrawa z polędwicy wołowej mocno obsmażona, a w środku zachowująca różowy kolor, (ang.)
Befsztyk tatarski /beštyk tatarsk`i/ - potrawa z surowego mięsa wołowego, zmielonego i przyprawionego
Beza /beza/ - rz. żeń., ciasto z białek ubitych z cukrem, (fr.)
Biała kawa /b`iouo kava/ - kawa z dodatkiem mleka lub śmietanki
Białe mięso /b`ioue m`iysů/ - mięso o delikatnym smaku i jasnej barwie, zwykle jest to mięso drobiowe
Białe wino /b`ioue v`inů/ - wino o jasnej barwie
Bigos /b`igůs/ - rz. mnż., potrawa z kapusty kiszonej lub słodkiej, grzybów i kawałków różnego gatunku mięsa, (niem.)
Biszkopcik /b`iškuopćik/ - rz. mnż., niewielkie ciastko sporządzone z ciasta biszkoptowego
Biszkopt /b`iškůpt/ - rz. mnż., lekkie, puszyste ciasto z jajek i mąki
Biszkopt z galaretką /b`iškůpt z galarytkům/ - ciasto biszkoptowe z dodatkiem galaretki
Biszkopt z owocami /b`iškůpt z uovocam`i/ - ciasto biszkoptowe z dodatkiem różnych owoców
Biszkoptowy placek /b`iškůptovy placek/ - zob. biszkopt
Bita śmietana /b`ito śm`iytano/ - śmietana ubita z cukrem na puszystą masę, wykorzystywana jako dodatek do wypieków i deserów
Bitki /b`itk`i/ - rz. nmos., zob. kotlety
Bobkowe liście /bůpkove l`iśćy/ - zob. laurowe liscie
Bochenek /bůxynek/ - rz. mnż., chleb uformowany w podłużny lub okrągły kształt, (niem.)
Boczek /bůček/ - rz. mnż., część półtuszy wieprzowej silnie poprzerastana mięsem
Borówka /bůrůfka/ - rz.żeń., owoc o okrągłym kształcie i ciemnej barwie rosnący w lesie
Botwinka /bůtf`iηka/ - rz.żeń., młode pędy buraków ćwikłowych wykorzystywane do przyrządzenia zupy
Bób /bůp/ - rz. mnż., roślina strączkowa
Breja /breia/ - rz. żeń., pogardliwe określenie zupy
Brukselka /brukselka/ - rz. żeń., warzywo o małych, jadalnych główkach kształtem przypominających kapustę
Brzoskwinia /bžůskf`ińa/ - rz. żeń., owoc o żółtej omszałej skórce i bardzo soczystym miąższu
Budyń /budyń/ - rz. mnż., potrawa sporządzona z mleka z dodatkiem środków zagęszczających i smakowych, (ang.)
Bulion /bul`iůn/ - rz. mnż., potrawa sporządzona na wywarze mięsnym, często podawana z żółtkiem, (franc.)
Bułeczka /bůuečka/ - rz. żeń., mała bułka
Bułka   /bůuka/ - rz. żeń., nieduży wypiek z ciasta pszennego, zazwyczaj o okrągłym lub lekko podłużnym kształcie
Bułka tarta /bůuka tarto/ - czerstwa drobno starta bułka służąca jako panierka
Bukiet jarzyn /bůk`iyt iažyn/ - zestaw pokrojonych jarzyn zwykle podawanych jako dodatek do drugich dań
Bukiet surówek /bůk`iyt surůvek/ - zestaw różnych surówek podawany zwykle jako dodatek do innych potraw
Buraczki ćwikłowe /bůročk`i ćf`ikove/ - potrawa z buraków ćwikłowych podawana jako dodatek do niektórych dań
Burak ćwikłowy /bůrok ćf`ikovy/ - warzywo o ciemnoczerwonej barwie wykorzystywane jako produkt do przyrządzania sałatek i surówek
C
powrót do góry strony
Cebula /cybula/ - rz. żeń., warzywo o ostrym smaku i zapachu stosowane jako dodatek do wielu dań
Cebulowa zupa /cybulova zupa/ - potrawa sporządzona z wody, cebuli i innych przypraw
Ceres /ceres/ - rz. mnż., tłuszcz produkowany dawniej z olejów roślinnych wykorzystywany głównie do smażenia
Chabas /xabas/ - rz. mnż., gwarowe określenie mięsa i wędlin
Chałka /xauka/ - rz. żeń., duża pszenna bułka o półsłodkim smaku
Chałwa /xauva/ - rz. żeń., słodka twarda masa sporządzona z nasion sezamu i karmelu, (tur.)
Chleb /xlyp/ - rz. mnż., wyrób spożywczy otrzymywany z odpowiednio przygotowanego i upieczonego ciasta
Chleb czerstwy / xlyp čyrstvy/ - chleb, który utracił już swą świeżość
Chleb odpażony /xlyp uůtpažůny/ - nieświeży chleb, który poddany działaniu pary staje się miękki
Chleb podrobiony z mlekiem /xly• půdrůb`iůny z mlyk`iym/ - potrawa przyrządzona z przegotowanego mleka i chleba
Chleb przysmażony /xly• pšysmažůny/ - potrawa z chleba pokrojonego na cienkie kromki i przysmażonego na złoty kolor na tłuszczu
Chłodnik /xuodńik/ - rz. mnż., zupa przyrządzona na bazie zsiadłego mleka i warzyw, podawana na zimno
Chrupka /xrupka/ - rz. żeń., produkt spożywczy, o różnych kształtach, przyrządzony zwykle z mąki kukurydzianej i dodatków smakowych
Chrust /xrůst/ - rz. mnż., słodkie kruche ciasteczka smażone w głębokim tłuszczu
Chrzan /xšůn ║kšůn/ - rz. mnż., przyprawa z utartego korzenia chrzanu dodawana do mięs, sosów i innych potraw
Chrzan z jajkiem /xšůn z iaik`iym/ - potrawa przygotowana z chrzanu i jajka ugotowanego na twardo
Chrzanowy sos /xšanovy sos/ - sos przygotowany z sosu podstawowego i chrzanu
Ciastko /ćostků/ - rz. n., wyrób cukierniczy sporządzony z kawałka słodkiego, upieczonego ciasta
Ciastko z dziurką /ćostků z ʒurkům/ - rodzaj kruchego ciasteczka z dziurką na środku
Ciasto /ćastů/ - rz. n., I gęsta masa sporządzona z mąki, wody, jajek, tłuszczu i drożdży służąca jako podstawa różnych wypieków,
II popularne określenie placka
Cielęcina /ćylyńćina/ - rz.żeń., mięso z cielęcia
Cudak /cudok/ - rz. mnż., ciasto biszkoptowe przekładane masą budyniową i owocami
Cukier /cuk`iyr/ - rz. mnż., środek używany do słodzenia, (niem.)
Cukier puder /cuk`iyr puder/ - cukier drobno zmielony wykorzystywany głównie w cukiernictwie
Cukier waniliowy /cuk`iyr vańil`iovy/ - zob. waniliowy cukier
Cukierek /cuk`ierek/ - rz. mnż., produkt spożywczy sporządzony z cukru i różnych dodatków smakowych służący do ssania
Cukinia /cuk`ińo/ - rz. żeń., warzywo kształtem przypominające duży ogórek, wykorzystywane głównie jako składnik sałatek
Cybuszki /cybušk`i/ - rz. nmos., gwarowe określenie szczypiorku
Cytrusy /cytrusy/ - rz. nmos., owoce roślin cytrusowych
Cytryna /cytryna/ - rz. żeń., kwaśny, soczysty owoc z drzewa cytrynowego o żółtej barwie skórki, (łac.)
Cytrynowy kwasek /cytrynovy kfasek/ - substancja o kwaśnym smaku pozyskiwana z cytryny
Cytrynówka /cytrynůfka/ - rz. żeń., nalewka z cytryn na spirytusie
Czarna jagoda /čůrno iagůda/ - zob. borówka
Czarna kawa /čůrno kava/ - kawa naturalna bez dodatku mleka lub śmietanki
Czekolada /čykůlado/ - rz. żeń., wyrób cukierniczy z miazgi kakaowej, tłuszczu i cukru, (wł.)
Czekolada gorzka /čykůlada guoško/ - czekolada o mniejszej zawartości cukru
Czekolada mleczna /čykůlada mlyčno/ - czekolada o zwiększonej zawartości mleka
Czekoladowa masa /čykůladůvo masa/ - masa sporządzona z utartej margaryny i roztopionej czekolady, wykorzystywana w cukiernictwie
Czereśnia /čyryśńa/ - rz. żeń., niewielki okrągły owoc pestkowy o słodkawym smaku, żółtej lub czerwonej barwie, (ros.)
Czernica /čyrńica/ - rz. żeń., zob. jeżyna
Czernina /čyrńina/ - rz. żeń., zupa z krwi zwierzęcej
Czipsy /čipsy/ - rz. nmos., płatki z ziemniaków smażone w głębokim tłuszczu o różnych smakach, spożywane jako przekąska, (ang.)
Czosnek /čuůsnek/ - rz. mnż., warzywo o ostrym i wyrazistym smaku i zapachu, wykorzystywane jako przyprawa lub środek wspomagający leczenie
Ć
powrót do góry strony
Ćwikła /ćf`ikuo/ - rz. żeń., zob. buraczki ćwikłowe
D
powrót do góry strony
Danie /dańy/ - rz. n., potrawa stanowiąca samodzielny posiłek lub jego część
Danie drugie /dańy drůg`iy/ - potrawa stanowiąca drugą część obiadu podawana zwykle po zupie
Danie główne /dańy guůvne/ - potrawa, która stanowi najważniejszą część posiłku
Danie jarskie /dańy iarsk`iy/ - danie, które nie zawiera mięsa i jest przyrządzone z warzyw lub produktów mącznych
Danie mięsne /dańy m`iysne/ - potrawa przyrządzone z mięsa
Danie pierwsze /dańy p`iyrše/ - potrawa podawana jako pierwsza w kolejności na obiad
Danonki /danůηk`i/ - rz. nmos., nazwa firmowa popularnego deseru dla dzieci sporządzonego z serka homogenizowanego
Delicja /dyl`ic`io/ - rz. żeń., I ciasteczko biszkoptowe z galaretką polane czekoladą, II określenie czegoś niezwykle smacznego
Deser /dysyr/ - rz. mnż., zwykle słodkie danie podawane na koniec posiłku, (franc.)
Dokładka /důkuatka/ - rz. żeń, zob. repeta
Draże /draže/ - rz. nmos., słodkie cukierki o niewielkim okrągłym kształcie
Drobiowa szynka /drůb`iovů šyηka/ - szynka sporządzona z mięsa drobiowego
Drobiowe mięso /drůb`iove m`iysů/ - mięso z ptactwa domowego stanowiące podstawę wielu dań
Drops /drůps/ - rz. mnż., twardy cukierek w postaci krążka zapakowanego w papierowy rulon
Drożdże /drůžʒe/ - rz. nmos., substancja służąca do spulchniania ciasta i do fermentacji wina
Drożdżowe ciasto / drůžʒove ćastů/ - ciasto przyrządzone z dodatkiem drożdży
Drożdżówka /drůžʒůfka/ - rz. żeń., słodka bułka wypiekana z ciasta drożdżowego
Duszone mięso /dušůne m`iysů/ - potrawa z mięsa długo gotowanego
Dynia /dyńů/ - rz. żeń., zob. bania
Dżem /ʒym/ - rz. mnż., przetwór owocowy sporządzony z rozgotowanych owoców, cukru i substancji zagęszczającej, (ang.)
E
powrót do góry strony
Esencja /esys`io     asys`io/ - rz. żeń., napar z liści herbaty
F
powrót do góry strony
Farsz /farš/ - rz. mnż., specjalnie przygotowana masa, która służy do nadziewania potraw, (franc.)
Fasola /fasůla/ - rz. żeń., roślina strączkowa wykorzystywana jako składnik wielu potraw, (łac.)
Fasolka po bretońsku /fasůlka pů brytůisků/ - zupa sporządzona z fasoli, wędliny, cebuli, koncentratu pomidorowego i przypraw
Fasolowa zupa /fasůlovo zupa/ - zupa z fasoli
Faworki /favork`i/ - rz. nmos., zob. chrust
Filet /f`ilyt/ - rz. mnż., płat mięsa różnego gatunku, bez kości wykorzystywany głównie do smażenia, (franc.)
Flaczki /flačk`i/ - rz. nmos., potrawa przyrządzona z pokrojonych na paski żołądków wołowych lub wieprzowych odpowiednio przyprawionych, (niem.)
Frykas /frykas/ - rz. mnż., wymyślna, wyszukana potrawa, (franc.)
Frytki /frytk`i/ - rz. nmos., ziemniaki pokrojone w słupki i usmażone na złoty kolor w głębokim oleju, (franc.)
Fusy /fusy/ - rz. nmos., pozostałości na dnie naczynia, w którym zaparzono kawę lub herbatę, (łac.)
G
powrót do góry strony
Galareta /galaryta/ - rz. żeń., potrawa sporządzona z nóżek wieprzowych lub innego gatunku mięsa, która tworzy zastygłą masę, (niem.)
Galaretka /galarytka/ - rz. żeń., słodki deser w postaci zastygłej masy przyrządzony z dodatkiem różnych owoców
Głąb /guůmp/ - rz. mnż., środek, który zostaje wycięty z główki kapusty
Gofry /gůfry/ - rz. nmos., wafle podawane z różnymi dodatkami, spożywane na gorąco, (franc.)
Golonka /gůlůηka/ - rz. żeń., potrawa sporządzona z części szynki wieprzowej podawana z musztardą i chlebem
Gołąbki /gůuůmpk`i/ - rz. nmos., potrawa z kaszy lub ryżu z dodatkiem mięsa mielonego zawijana w liście kapusty
Goździki /gůźʒ`ik`i/ - rz. nmos., przyprawa korzenna do ciast i przetworów
Groch /grůx/ - rz. mnż., warzywo o okrągłym kształcie i słodkim smaku wykorzystywane jako składnik wielu potraw
Grochowa zupa /grůxovů zupa/ - zob. grochówka
Grochówka /grůxůfka/ - rz. żeń., zupa z grochu
Groszek konserwowy /grůšek kųsyrvovy/ - przetwór spożywczy sporządzony z zielonego groszku w zalewie, hermetycznie zamkniętego
Groszki /grůšk`i/ - rz. nmos., słodkie okrągłe cukierki o różnych smakach
Gruszka /grůška/ - rz. żeń., słodki owoc o żółtej, czerwonej lub zielonej barwie skórki wykorzystywany na przetwory, konfitury lub spożywany na surowo
Gryczana kasza /gryčanů kašo/ - kasza z ziaren gryki
Grysik /gryśik/ - rz. mnż., zob. kasza manna, (niem.)
Grzaniec /gžańyc/ - rz. mnż., grzane wino z przyprawami korzennymi
Grzanki /gžaηk`i/ - rz. nmos., pokrojone kromki pieczywa przysmażone na złoty kolor podawane jako samodzielne danie lub dodatek do innej potrawy
Grzybki marynowane /gžybk`i marynůvane/ - grzybki w zalewie octowej, podawane jako przystawka lub składnik sałatek
Grzybowa zupa /gžybůvů zupa/ - zupa z grzybów
Grzybowy sos /gžybůvy sos/ - sos przygotowany z sosu podstawowego i grzybów
Grzyby /gžyby/ - rz. nmos., organizmy rosnące głównie w lesie, ze względu na swe walory smakowe stanowią ceniony składnik wielu potraw
Grzyby smażone /gžyby smažůne/ - potrawa z grzybów smażonych na tłuszczu z dodatkiem cebulki
Gulasz /gulaš/ - rz. mnż., potrawa z kawałków podsmażonego mięsa, duszonego z cebulką i innymi przyprawami, (węg.)
H
powrót do góry strony
Hamburger /γamburger/ - rz. mnż., okrągły kotlet z mielonej wołowiny lub innego gatunku mięsa podawany zwykle z bułką i sałatą, (ang.)
Herbata /γyrbata || arbata/ - rz. żeń., napój przyrządzony z liściastej lub granulowanej herbaty zalewanej wrzątkiem i podawanej z dodatkiem cukru, cytryny lub soku, (łac.)
Herbatnik /γyrbatńik/ - rz. mnż., małe kruche ciasteczko podawane zwykle do herbaty
Hreczka /γrečka/ - rz. żeń., zob. gryczana kasza
I
powrót do góry strony
Indycze mięso /iyndyče m`iysů/ - białe mięso z indyka
Inka /iηka/ - rz. żeń., nazwa kawy zbożowej
J
powrót do góry strony
Jabcok /iapcůk/ - rz. mnż., określenie taniego wina sporządzonego z jabłek
Jabłecznik /iabuečńik/ - rz. mnż., zob. szarlotka
Jabłko /iapků/ - rz. mnż., owoc jabłoni o soczystym miąższu i żółtej, czerwonej lub zielonej barwie skórki spożywane na surowo lub stanowiące składnik wielu potraw i przetworów
Jabol /iabůl/ - rz. mnż., określenie wina niskiego gatunku
Jabuda /iabuda/ - rz. żeń., gwarowe określenie szczawiu
Jajecznica /iaiyčńica/ - rz. żeń., potrawa z jaj rozbełtanych i usmażonych na patelni
Jajo /iaiů/ - rz. n., pot. jajo ptactwa domowego wykorzystywane w przemyśle spożywczym jako składnik wielu potraw
Jajo na miękko /iaiů na m`iyků/ - jajo ugotowane w wodzie w taki sposób, że białko ścina się a żółtko pozostaje jedynie lekko ścięte
Jajo na twardo /iaiů na tfardů/ - jajo ugotowane tak, że żółtko i białko jest ścięte
Jajo sadzone /iaiů saʒůne/ - jajko usmażone na tłuszczu tak, że pozostaje lekko ścięte
Jajo w majonezie /iaiů v maiůneźy/ - potrawa z jajka ugotowanego na twardo i polanego majonezem
Jarzynka /iažyηka/ - rz. żeń., przyprawa w postaci drobno pokrojonych i ususzonych jarzyn
Jarzynowa zupa /iažynovů zupa/ - zupa z jarzyn
Jarzyny /iažyny/ - rz. nmos., zob. warzywa
Jedzenie /iyʒyńy/ - rz. n., to, co się spożywa
Jeżyna /iyžyna/ - rz. żeń., owoc o ciemnofioletowej barwie rosnący zwykle w lesie, kształtem przypomina owoc maliny
Jęczmienna kasza /iyčm`i•nů kaša/ - kasza z ziaaren jęczmienia
Jogurt /iogurt/ - rz. mnż., napój z sfermentowanego mleka z dodatkami smakowymi, (tur.)
K
powrót do góry strony
Kabanos /kabanůs/ - rz. mż., cienka, wędzona wędlina sporządzona z mięsa wieprzowego, wołowego lub końskiego
Kakao /kakauo/ - rz. n., I produkt spożywczy stosowany do pieczenia, II napój przygotowany z mleka z dodatkiem kakao
Kalafior /kalaf`iůr/ - rz. mnż., warzywo o białych pędach uformowanych w kulę, (wł.)
Kalafiorowa zupa /kalaf`iůrovů zupa/ - zupa przyrządzona z dodatkiem kalafiora
Kanapka /kanapka/ - rz. żeń., kromka pieczywa z różnymi dodatkami
Kapusta /kapusta/ - rz. żeń., I warzywo o okrągłym kształcie i liściach zbitych w główki, II potrawa przyrządzona z kapusty, (wł.)
Kapusta czerwona /kapusta červonů/- kapusta o czerwonej barwie wykorzystywana głównie do przyrządzania sałatek i surówek
Kapusta kiszona /kapusta k`išůno/ - kapusta drobno poszatkowana, zasolona i poddana procesowi kiszenia najczęściej w drewnianych beczkach
Kapusta z grochem /kapusta z groxym/ - potrawa z gotowanej kapusty i grochu
Kapusta zasmażana /kapusta zasmažůno/ - potrawa przyrządzona z kapusty zasmażanej ze śmietaną i przyprawami
Kapusta wigilijna /kapusta w`ig`il`iino/ - kapusta przyrządzona z grzybami i grochem, spożywana podczas kolacji wigilijnej jako jedno z tradycyjnych dań
Kapuśniak /kapuśńok/ - rz. mnż., zupa przyrządzona z kapusty, warzyw i wędliny
Karkówka /karkůfka/ - rz. żeń., bardzo wartościowe mięso z karku zwierząt rzeźnych
Karmel /karmel/ - rz. mnż., brązowa masa powstała z przypalonego cukru wykorzystywana w cukiernictwie, (franc.)
Karmelek /karmelek/ - rz. mnż., cukierek z karmelu
Kartofel /kartůfel/ - rz. mnż., warzywo o jadalnych bulwach, (niem.)
Kartoflana mąka /kartůflanů můηka/ - mąka z kartofli
Kartoflanka /kartůflaηka/ - rz. żeń., zupa przyrządzona z kartofli
Kasza /kaša/ - rz. żeń., produkt spożywczy powstały z ziaren zbóż
Kasza manna /kašo ma•na/ - drobna kasza z pszenicy lub kukurydzy, grysik
Kaszanka /kašaηka/ - rz. żeń., rodzaj wędliny przyrządzonej z kaszy i krwi zwierzęcej
Kawa /kava/ - rz. żeń., I napój z ziaren kawy, II drobno zmielone ziarna kawy, z których przygotowuje się napar, (tur.)
Kawa naturalna / kava naturalno / - napój sporządzony z kawy bez dodatku mleka i śmietanki
Kawa prawdziwa /kava provʒ`ivo / - zob. kawa naturalna
Kawa rozpuszczalna /kava růspuščalno/ - prawdziwa kawa w postaci proszku, który łatwo się rozpuszcza w gorącej wodzie
Kawa zbożowa /kava zbuůžovo/ - kawa z palonych ziaren zbóż
Kawa z mlekiem /kava z mlyk`iym/ - napój z kawy z dodatkiem mleka
Keczup /kečup/ - rz. mnż., przyprawa do potraw sporządzona z pomidorów i przypraw w postaci gęstego sosu, (ang.)
Kefir /kef`ir/ - rz. mnż., napój z sfermentowanego mleka, (tur.)
Keks /keks/ - rz. mnż., wąskie ciasto biszkoptowe z bakaliami, (ang.)
Kiełbasa /k`iyubasa/ - rz. żeń., gatunek cienkiej wędliny zrobionej ze zmielonego mięsa odpowiednio przyprawionego i włożonego do jelita
Kiełbasa na gorąco /k`iyubasa na gůrůnco/ - gotowana kiełbasa spożywana z chlebem i musztardą
Kiełbasa swojska /k`iyubasů sfoisků/ - kiełbasa własnej, domowej roboty
Kisiel /k`iśyl/ - rz. mnż., potrawa z mąki ziemniaczanej , owoców i wody mająca galaretowatą konsystencję
Kiszeniak /k`išyńůk/ - rz. mnż., niewielki ogórek przeznaczony do kiszenia
Kiszka /k`iška/ - rz. żeń., zob. kaszanka
Kiszone ogórki /k`išůne uůgůrk`i/ - ogórki zalane słoną zalewą i odstawione do ukiśnięcia
Kiwi /k`iv`i/ - rz. mnż., owoc tropikalny o zielonym soczystym miąższu i omszałej skórce
Kleik /klyiik/ - rz. mnż., dietetyczna potrawa z kaszy lub ryżu
Klops /klůps/ - rz. mnż., potrawa z mielonego mięsa odpowiednio przyprawionego i upieczonego w całości, może być spożywana na zimno lub gorąco
Klopsiki /klůpśik`i/ - rz. nmos., niewielkie okrągłe kotleciki z mięsa mielonego
Kluski /klůsk`i/ - rz. nmos., potrawa z ciasta zagniatanego z mąki, jajek i wody, spożywana jako samodzielne danie lub dodatek do innej potrawy
Kluski śląskie /klůsk`i ślůsk`iy/ - okrągłe kluski z ciasta sporządzonego z mąki i ugotowanych ziemniaków
Kluski tarte /klůsk`i tarte/ - kluski sporządzone z tartych ziemniaków i ugotowane w osolonej wodzie.
Kluski z paciarką /klůsk`i z paćarkům/ - zob. kluski tarte
Kminek /km`inek/ - rz. mnż., przyprawa o charakterystycznym smaku i zapachu dodawana do różnych potraw, (gr.)
Kogel-mogel /kůgyl-můgyl/ - rz. mnż., deser przyrządzony z utartego z cukrem surowego żółtka
Kokos /kokos/ - rz. mnż., owoc palmy kokosowej wykorzystywany w przemyśle spożywczym w postaci wiórek, oleju itp., (port.)
Kokosanka /kůkůsaηka/- rz. żeń., ciastko polane czekoladą i posypane kokosem
Kolacja /kůlac`ia/ - rz. żeń., posiłek zjadany wieczorem
Kołacz /kuouoč/ - rz. mnż., okrągły chleb pieczony zwykle na różne uroczystości
Komboły /kůmbouy/ - rz. nmos., rodzaj klusek z tartych ziemniaków, które nadziewane są serem
Kompot /kůmpot/ - rz. mnż., napój przyrządzony z wody, owoców i cukru
Koncentrat pomidorowy /kůncyntrat pům`idorovy/ - zob. przecier pomidorowy
Konfitura /kůf`itura/ - rz. żeń., przetwór owocowy sporządzony z owoców smażonych z dużą ilością cukru, (franc.)
Konserwa /kųserva/ - rz. żeń., szczelnie zamknięty przetwór spożywczy przystosowany do długiego przechowywania
Koper /kuoper/ - rz. mnż., roślina o wyrazistym zapachu stosowana jako dodatek do różnych potraw
Kopytka /kůpytka/ - rz. nmos., rodzaj klusek przyrządzonych z ziemniaków, mąki ziemniaczanej i pszennej
Korniszony /kůrn`išůny/ - rz. nmos., ogórki marynowane w zalewie octowej
Kostka rosołowa /kuůstka růsouovo/ - suchy koncentrat zawierający jarzyny, mięso i przyprawy stosowany do zup
Kości /kuośc`i/ - rz. nmos., części zwierząt hodowlanych wykorzystywane do przyrządzania wywarów na zupy
Kotlet / kůtlyt/ - rz. mnż., potrawa z różnego gatunku mięsa, warzyw lub ziemniaków obsmażona na tłuszczu, (niem.)
Kożuch /kuožux/ - rz. mnż., warstwa, która powstaje na powierzchni przegotowanego mleka
Krakers /krakyrs/ - rz. mż., kruche ciasteczko o słonawym smaku, (ang.)
Krem /krym/ - rz. mnż., słodka potrawa sporządzona z jajek lub śmietany, cukru i różnych dodatków
Krokiet /krok`iyt/ - rz. mnż., potrawa z mięsa lub kapusty zawinięta w naleśnik i obsmażona na tłuszczu, (franc.)
Kromka /krůmka/ - rz. żeń., porcja chleba ukrojona w poprzek bochenka chleba, (niem.)
Kromka z masłem /krůmka z masuym/ - porcja chleba posmarowana masłem
Krówka /krůfka/ - rz. żeń., popularny bardzo słodki cukierek mleczny
Kruche ciasto /kruxe ćastů/ - zob. kruchy placek
Kruchy placek /kruxy placek/ - placek przyrządzony ze słodkiego ciasta, który po upieczeniu łatwo się kruszy i jest delikatny
Krupnik /krupńik/ - rz. mnż., zupa na wywarze mięsnym z dodatkiem kaszy
Krupniak /krupńůk/ - rz. mnż., zob. kaszanka
Kukurydza prażona /kůkůryʒa pražůno/ - ziarna kukurydzy uprażona na tłuszczu
Kurczak /kurčok/ - rz. mż., potrawa przyrządzona z kurczaka gotowanego lub pieczonego w całości
Kutia /kut`ia/ - rz. żeń., słodka potrawa przyrządzona z ziaren pszenicy, bakalii i miodu, (ukr.)
Kwas /kfas/ - rz. mnż., kwaśna woda, która powstaje podczas kiszenia kapusty
Kwasek cytrynowy /kfasek cytrynovy/ - substancja w postaci proszku lub płynu wyprodukowana z cytryny i wykorzystywana jako dodatek do potraw
Kwasówka /kfasůfka/ - rz. żeń., postna zupa ugotowana na kwasie z kiszonej kapusty i zabielana śmietaną
Kwaszone ogórki /kfašůne uůgůrk`i/ - zob. korniszony
Kwaśna śmietana /kfaśnů śm`iytana/ - gęsty tłuszcz, który powstaje z mleka krowiego
Kwaśne mleko ║ zsiadłe mleko /kfaśne mlyko/ ║ •śadue mlyko/ - mleko zsiadłe wykorzystywane do picia lub wyrobu serów
L
powrót do góry strony
Lane ciasto /lane ćastů/ - bardzo rzadkie ciasto przyrządzone z mleka, jaj, mąki i ugotowane na wrzątku
Lane kluski /lane klůsk`i/ - zob. lane ciasto
Landrynka /landryηka/ - rz. żeń., twardy słodki cukierek o różnym smaku do ssania
Leczo /lečo/ - rz. mnż., potrawa z cukini, papryki, pomidorów, cebuli i wędliny, (węg.)
Lemoniada /lymůńada/ - rz. żeń., słodki chłodzący napój z wody gazowanej, (franc.)
Likier /l`ik`iyr/ - rz. nmos., słodki napój przyrządzony na bazie spirytusu i innych dodatków smakowych, (franc.)
Lizak /l`izok/ - rz. mnż., słodki cukierek na patyku
Lody /lody/ - rz. nmos., słodki deser przygotowany z mleka, jajek, cukru i innych dodatków spożywany po zamrożeniu
Lody owocowe /lody uůvůcove/ - lody przyrządzone z dodatkiem różnych owoców
Lukier /luk`iyr/ - rz. mnż., polewa do ciast sporządzona z cukru, (niem.)
Ł
powrót do góry strony
Łakocie /uakůćy/ - rz. nmos., zob. słodycze
Łazanki /uazaηk`i/ - rz. nmos., potrawa z cienko rozwałkowanego i pokrojonego na kwadraty ciasta podawana z dodatkiem kapusty lub mielonego mięsa, (wł.)
Łopatka /uůpatka/ - rz. żeń., część z zabitego zwierzęcia
Łój /uůi/ - rz. mnż., bardzo gesty tłuszcz z tkanki tłuszczowej zwierząt
Łupka /upka/- rz. żeń., zob. łupina
Łupina /up`ina/ - rz. żeń., skórka z owoców i warzyw
M
powrót do góry strony
Maga /maga/ - rz. żeń., płynna przyprawa dodawana do różnych potraw
Majeranek /maiyranek/ - rz. mnż., roślina o mocnym smaku i aromacie stosowana jako przyprawa do zup i sosów
Majonez /maiůnez/ - rz. mnż., sos sporządzony z surowych żółtek utartych z oliwą i przyprawami stosowany do sałatek i innych potraw, (franc.)
Mak /mak/ - rz. mnż., drobne nasionka z kwiatów maku wykorzystywane w cukiernictwie
Makaron /makarůn/ - rz. mnż., produkt spożywczy różnego kształtu stosowany jako jako samodzielne danie lub składnik innych potraw, (wł.)
Makowiec /makův`iyc/ - rz. mnż., placek z dodatkiem masy makowej
Makownik /makůvńik/ - rz. mnż., zob. makowiec
Malina /mal`ina/ - rz. żeń., słodki czerwony owoc rosnący na krzewie malinowym
Malinowy sok /mal`inovy sok/ - sok z malin
Mandarynka /mandaryηka/ - rz. żeń., słodki owoc cytrusowy podobny do pomarańczy
Marcepan /marcepůn/ - rz. mnż., I masa z mleka, cukru i migdałów wykorzystywana w cukiernictwie, II potoczne określenie czegoś wymyślnego i niezwykle smakowitego, (wł.)
Marchew /marxev/ - rz. żeń., warzywo o pomarańczowej barwie i słodkim smaku
Marchwianka /marxv`iůnka/ - rz. żeń., potrawa przyrządzona z marchwi ugotowanej na mleku lub wodzie
Margaryna /margaryna/ - rz. żeń., tłuszcz spożywczy wyprodukowany z mleka i olei roślinnych wykorzystywany do smażenia, pieczenia lub do smarowania pieczywa, (franc.)
Marmolada /marmůlada/ - rz. żeń., gęsta masa sporządzona z owoców i cukru, wykorzystywana do pieczenia, (franc.)
Marynata /marynata/ - rz. żeń., zalewa sporządzona na bazie octu i różnych aromatycznych przypraw stosowana do marynowania różnych produktów
Marynowane grzyby /marynovane gžyby/ - grzyby w zalewie octowej
Masa /masa/ - rz. żeń., substancja przyrządzona z masła, śmietany, cukru i innych dodatków wykorzystywana w cukiernictwie do przekładania placków
Masło /masuů/ - rz. n., tłuszcz wyrobiony ze śmietany
Masło przetopione   /masuů pšetůp`iůne/ - stopione masło
Maślanka /maślůηka/ - rz. żeń., napój powstały po wyrobie masła
Mazurek /mazurek/ - rz. mż., rodzaj ciasta pieczony zwykle na święta wielkanocne
Mąka /můηka/ - rz. żeń., produkt otrzymywany ze zmielonych ziaren zbóż, stanowi podstawę wszystkich wypieków
Mąka pszenna /můηka pšy•no/ - mąka wyprodukowana z zmielonych ziaren pszenicy
Mąka razowa /můηka razovo/ - grobo zmielona, nie przesiewana mąka o ciemnej barwie i cennych wartości odżywczej
Mielone mięso /m`iylůne m`iysů/ - zmielone mięso wołowe lub wieprzowe wykorzystywane do przyrządzania różnych potraw
Mielony /m`iylůny/ - rz. mnż., kotlet sporządzony z mielonego mięsa
Mięso /m`iysů/ - rz. n., części z zabitych zwierząt, które wykorzystywane są do spożycia
Mięso wieprzowe /m`iysů v`iypšove/ - zob. wieprzowina
Mięso wołowe /m`iysů vůuove/ - zob. wołowina
Mięta /m`iynta/ - rz. żeń., roślina o orzeźwiającym smaku i zapachu stosowana jako przyprawa do potraw
Miętka /m`iyntka/ - rz. żeń., zob. mięta
Miętowa herbata /m`iyntovo γyrbata/ - herbata z mięty
Miętowe cukierki /m`iyntove cuk`ierk`i/ - cukierki o miętowym smaku
Miętówki /m`iyntůfk`i/ - rz. nmos., cukierki o smaku miętowym
Miętusy /m`iyntůsy / - rz. nmos., zob. miętówki
Migdał /m`igdou/ - rz. mnż., gatunek orzecha wykorzystywany w cukiernictwie, (łac.)
Mineralna woda /m`ineralno voda/ - woda bogata w składniki mineralne spożywana jako napój orzeźwiający
Miodownik /m`iůdovńik/ - rz. mnż., rodzaj słodkiego ciasta przyrządzonego z miodu, mąki, jajek i innych składników
Miód /m`iůt ║ mńůt/ - rz. mnż., gęsta i bardzo słodka substancja produkowana przez pszczoły
Mizeria /m`izer`io/ - rz. żeń., potrawa ze świeżych ogórków pokrojonych w plasterki z dodatkiem śmietany, (łac.)
Mleczna czekolada /mlyčnů čykůlada/ - czekolada z dużą zawartością mleka
Mleczna zupa /mlyčnů zupa/ - zupa przyrządzona z przegotowanego mleka
Mleko /mlyků/ - rz. n., płyn wydzielany przez samice ssaków wykorzystywany jako wartościowy pokarm i składnik wielu potraw
Mleko skwaszone /mlyků skfašůne/ - gwarowe określenie mleka, które się zepsuło
Mleko przegotowane /mlyků pšegůtovane/ - mleko zagotowane
Mleko zsiadłe /mlyků •śadue/ - zob. kwaśne mleko
Mortadela /můrtadela/ - rz. żeń., gruba kiełbasa przyrządzona ze zmielonych kawałków różnego gatunku mięsa, (wł.)
Móżdżek /můžʒek/ - rz. mnż., potrawa przyrządzona z mózgu wieprzowego lub cielęcego
Mrożonka /mrůžoηka/ - rz. żeń., artykuł spożywczy odpowiednio przygotowany i zamrożony w celu dłuższego przechowania
Musztarda /muštarda/ - rz. żeń., ostry sos stosowany jako dodatek do różnych potraw, (wł.)
N
powrót do góry strony
Nabiał /nab`iau/ - rz. mnż., produkty, które zawierają dużo wapnia
Nadzienie /naʒ`iyńy/ - rz. n., zob. Farsz
Naleśnik /nalyśńik/ - rz. mnż., cieniutki placek usmażony na patelni
Naleśnik z dżemem /nalyśńik z ʒymym/ - potrawa przyrządzona z naleśnika i dżemu
Naleśnik z serem /nalyśńik z syrym / - potrawa przyrządzona z naleśnika i sera
Nalewka /nalyfka/ - rz/ żeń/, napój alkoholowy sporządzony domowym sposobem ze spirytusu, cukru i owoców
Napar /napar/ - rz. mnż., płyn powstały z ziół zalanych wrzątkiem
Napoleonka /napůleůηka/ - rz. żeń., ciastko z ciasta francuskiego nadziewane kremem
Napój /napůi/ - rz. mnż., płyn o różnym smaku przeznaczony do picia
Natka /natka/ - rz. żeń., drobno posiekane liście pietruszki
Nerki /nyrk`i/ - rz. nmos., potrawa z nerek cielęcych
Nitki /ńitk`i/ - rz. nmos., makaron w kształcie drobnych i wąskich nitek, najczęściej dodawany zup
Nóżki w galarecie /nůšk`i v galaryćy/ - potrawa z nóżek wieprzowych w galarecie
O
powrót do góry strony
Obarznek /uobažanek/ - rz. mnż., wypiek z ciasta o okrągłym kształcie posypany solą, makiem lub sezamem
Obiad /uob`iot/ - rz. mnż., główny posiłek składający się z dwóch dań, spożywany najczęściej około południa
Obierki /uůb`iyrk`i/ - rz. nmos., zob. oskrobiny
Ocet /uocet/ - rz. mnż., płynna przyprawa pozyskiwana z kwasu octowego wykorzystywana do zakwaszania potraw
Octowa zalewa /uůctovů zalyva/ - zalewa sporządzona z wody, octu i przypraw stosowana do marynowania potraw
Ogórek /uůgůrek/ - rz. mnż., warzywo o podłużnym kształcie i zielonej skórce
Ogórki na occie /uůgůrk`i na uocćy/ - zob. korniszony
Ogryzek /uůgryzek/ - rz. mnż., pozostałość po ogryzieniu owocu
Okrasa /uůkrasa/ -rz. żeń., tłuszcz dodawany do potraw
Okrawek /uůkrovek/ - rz. mnż., kawałek, który pozostaje po okrojeniu potrawy
Okruszek /uůkrušek/ - rz. mnż., drobna część z pieczywa lub ciasta
Olej /uůlyi/ - rz. mnż., płynny tłuszcz pochodzenia roślinnego
Oliwa /uůl`iva/ - rz. żeń., płynny tłuszcz wytłaczany z oliwek
Omasta /uůmasta/ - rz. żeń., zob. okrasa
Omlet /uůmlyt/ - rz. mnż., potrawa w postaci usmażonego cienkiego placka z jaj, mąki i przypraw, (franc.)
Oponka /uopůηka/ - rz. żeń., ciastko drożdżowe o okrągłym kształcie z dziurką w środku
Oranżada /uůrynžada/ - rz. żeń., gazowany napój z cukru, wody i soku owocowego
Orzech /uožex/ - rz. mnż., rodzaj twardego, suchego owocu składającego się ze zdrewniałej skorupy otaczającej nasienie, które stanowi część jadalną
Orzechowa masa /uůžexovů masa/ - masa sporządzona z ucieranej margaryny z dodatkiem orzechów
Orzechowy tort /uůžexovy tůrt/ - tort z ciasta upieczonego z dodatkiem drobno pokrojonych orzechów
Orzechy laskowe /uůžexy laskove/ - orzechy rosnące na leszczynie
Oskrobiny /uůskrůb`iny/ - rz. nmos., łupy pozostałe po obraniu ziemniaków
Ośródka /uůśrůtka/ - rz. żeń., środek pieczywa
Owoc /uovůc/ - rz. mnż., część drzew i krzewów wykorzystywana w przemyśle spożywczym
Owsianka /uůfśaηka/ - rz. żeń., potrawa sporządzona z płatków owsianych i mleka
Ozorki /uozůrk`i/ - rz. nmos., potrawa z języka wieprzowego lub wołowego
P
powrót do góry strony
Pajda /paida/ - rz. żeń., duża kromka z pieczywa
Palenta /palynta/ - rz. żeń., potoczne określenie niezbyt smacznej zupy
Paluchy /paluxy/ - rz. nmos., kluski o podłużnym kształcie wykonane z ciasta z dodatkiem ziemniaków
Paluszek /palušek/ - rz. mnż., słone, chrupiące ciasteczko o podłużnym kształcie posypane solą, makiem lub sezamem
Panierka /pańyrka/ - rz. żeń., specjalnie przygotowane produkty (bułka tarta, jajko, przyprawy) służące do obtaczania przygotowanej potrawy przed smażeniem
Panierowane kotlety /panyrovane kůtlety/ - kotlety usmażone w panierce
Papierówka /pap`iyrůfka/ - rz. żeń., odmiana jabłek
Papka /papka/ - rz. żeń., gęsta masa powstała z drobno roztartych owoców lub warzyw
Papryka /papryka/ - rz. żeń., I warzywo o wydłużonym kształcie najczęściej koloru czerwonego, żółtego lub zielonego, II przyprawa z papryki nadająca potrawom ostry smak, (węg. )
Paprykarz /paprykoš/ - rz. mnż., potrawa sporządzona z ryb, papryki i ryżu
Parówka /parůfka/ - rz. żeń., krótka cienka kiełbaska sporządzona z mielonego mięsa wieprzowego, wołowego lub drobiowego
Pasta /pasta/ - rz. żeń., masa sporządzona z mięs, warzyw, ryb, jaj podawana jako przystawka lub dodatek do pieczywa, (wł.)
Pasztecik /paštećik/ - rz. mnż., rodzaj ciastka z pikantnym nadzieniem z mięsa podawany jako dodatek do barszczu
Pasztet /paštet/ - rz. mnż., potrawa sporządzona z drobno zmielonego mięsa wieprzowego, wołowego, drobiowego lub ryb spożywana jako samodzielne danie lub dodatek do pieczywa, (niem.)
Pączek /půnček/ - rz. mnż., rodzaj okrągłego ciastka drożdżowego smażonego na tłuszczu i nadziewanego konfiturą
Pepsi-cola /peps`i –kůla/ - rz. żeń., napój gazowany z dodatkiem kofeiny, (ang.)
Pęcak /pyncůk/ - rz. mnż., gruba kasza jęczmienna
Pieczarki /p`iyčark`i/ - rz. nmos., popularne grzyby jadalne
Pieczarki duszone /p`iyčark`i dušůne/ - potrawa z pieczarek duszonych na maśle z dodatkiem cebulki
Pieczarki marynowane /p`iyčark`i marynůvane/ - pieczarki w zalewie octowej
Pieczarkowy sos /p`iyčarkovy sos/ - sos przygotowany z sosu podstawowego i pieczarek
Pieczarkowa zupa /p`iyčarkovo zupa/ - zupa sporządzona z pieczarek
Pieczeniowe mięso /p`iyčyńove m`iyso/ - mięso przeznaczone na pieczeń
Pieczeniowy sos /p`iyčyńovy sos/ - sos powstały przy pieczeniu mięsa
Pieczeń /p`iečyń/ - rz. żeń., potrawa z mięsa wołowego lub wieprzowego upieczona lub uduszona w całości
Pieczeń rzymska /p`iečyń žymsků/ - zob. klops
Pieczyste /p`iyčyste/ - rz. n., zob. pieczeń
Pieczywo /p`iyčyvů/ - rz. n. produkty spożywcze wypiekane z mąki, wody, jajek i dodatków smakowych
Piegus /p`iegus/ - rz. mż., rodzaj ciasta makowego z dodatkiem bakalii
Pieprz /p`iepš/ - rz. mnż., przyprawa o bardzo ostrym aromacie i smaku stosowana jako przyprawa do potraw
Pierniczek /p`iyrńiček/ - rz. mnż., małe ciasteczko z ciasta piernikowego
Piernik /p`iyrńik/ - rz. mnż., ciemne ciasto przyrządzone z mąki, miodu i przypraw korzennych
Pierogi /p`iyrog`i/ - rz. nmos., potrawa z ciasta wypełnionego farszem
Pierogi ruskie /p`iyrog`i rusk`iy/ - pierogi wypełnione farszem z gotowanych ziemniaków i sera
Pierogi z kapustą /p`iyrog`i s kapustům/ - pierogi wypełnione farszem z kapusty
Pierogi z mięsem /p`iyrog`i z m`iysym/ - pierogi wypełmione mięsnym farszem
Piersi z kurczaka /p`ierśi s kurčaka/ - płat mięsa z piersi kurczaka przeznaczony głownie na kotlety
Pietruszka /p`iytruška/ - rz. żeń., warzywo o jadalnym korzeniu i zielonej naci
Pijak /p`iiůk/ - rz. mż., rodzaj ciasta biszkoptowego upieczonego z dodatkiem maku i przełożonego masa budyniową
Piwo /p`ivů/ - rz.n., napój alkoholovy otrzymywany z fermentacji drożdży, chmielu i innych dodatków
Placek /placek/ - rz. mnż., rodzaj upieczonego ciasta, zwykle słodkiego, przyrządzonego z różnych składników
Placek ucierany /placek ućyrany/ - placek z ciasta ucieranego
Placek z blachy /placek z blaxy/ - zob. podpłomyk
Placek z owocami /placek z uovůcam`i/ - placek z dodatkiem owoców
Placki tarte ║ placki ziemniaczane /plack`i tarte ║ plack`i źimńočane/ - placki z tartych ziemniaków usmażone na tłuszczu
Plasterek /plasterek/ - rz. mnż., kawałek cienko pokrojonej wędliny lub sera
Płatki kukurydziane /puatk`i kůkůryʒane/ - potrawa z kukurydzy w postaci niewielkich płatków spożywana z mlekiem, sokiem lub jogurtem
Poczęstunek /půčystůnek/ - rz. mnż., potrawy i napoje, którymi podejmuje się gości
Podpinki /půtp`iηk`i/ - rz. nmos., gwarowa nazwa opieniek
Podpłomyk /půtpuůmyk/ - rz. mnż., rodzaj placka pieczonego na blasze sporządzonego z mąki, wody, jajek i soli
Podroby /půdroby/ - rz. nmos., mięso z narządów wewnętrznych wykorzystywane do przygotowywania gulaszów
Podwieczorek /půdv`iyčorek/ - rz. mnż., lekki posiłek spożywany na zakończenie obiadu
Polepszacz /půlepšač/ - rz. mnż., substancja dodawana do pieczywa w celu polepszenia jego jakości
Polewa /půlyva/ - rz. żeń., masa z czekolady lub lukru, którą polewa się ciasta
Polewka /půlyfka/ - rz. żeń., płynna potrawa sporządzona z kwaśnego mleka, śmietany i mąki
Polędwica /půlyndv`ica/ - rz. żeń., gatunek mięsa wołowego lub wieprzowego przeznaczonego na pieczeń
Pomada /půmada/ - rz. żeń., masa mleczna służąca do dekoracji ciast
Pomidor /pům`idor/ - rz. mż., warzywo o czerwonej barwie i soczystym miąższu, (wł.)
Pomidorowa zupa /pům`idorovo zupa/ - zupa ugotowana na przzecierze pomidorowym
Pomidorowy przecier /pům`idorovy pšećyr/ - zob. przecier pomidorowy
Pomidorowy sos /pům`idorovy sos/ - sos przyrządzony z pomidorów lub przecieru pomidorowego
Popkorn /popkůrn/ - rz. mnż., zob. kukurydza prażona, (ang.)
Por /por/ - rz. mnż., warzywo o podłużnej cebulce i ostrym smaku używane głównie do przyrządzania sałatek
Porzeczka /půžyčka/ - rz. żeń., niewielki owoc o okrągłym kształcie i czerwonej, żółtej lub czarnej skórce
Posiłek /půśiuek/ - rz. mnż., zob. jedzenie
Posypka /půsypka/ - rz. żeń., drobne koraliki z lukru o różnych kolorach używane do posypywania ciast
Potrawa /půtrava/ - rz. żeń., odpowiednio skomponowane i przyrządzone produkty spożywcze spożywane w czasie posiłków
Potrawka z królika /půtrafka s krůl`ika/ - mięso z królika przyrządzone w sosie własnym z dodatkiem warzyw i przypraw
Poziomka /půźůmka/ - rz. żeń., słodki czerwony owoc kształtem przypominający truskawkę
Powidło /pův`iduo/ - rz. mnż.., przetwór spożywczy sporządzony ze smażonych owoców i cuk
Pożywienie /požyv`iyńy/ - rz. mnż., zob. jedzenie
Półlitrówka /půul`itrůfka/ - rz/ żeń., potoczne określenie butelki wódki o pojemności pół litry
Precel /precel/ - rz. mnż., zob. obarzanek, (niem.)
Proszek do pieczenia /prošek dů p`iyčyńo/ - biała substancja dodawana do ciast aby lepiej wyrosły
Proza /proza/ - rz. żeń., zob. soda
Proziaki /průźok`i/ - rz. nmos., placki z mąki, jaj, kwaśnego mleka pieczone bez tłuszczu
Przecier /pšećyr/ - rz. mnż., masa powstała z przetarcia owoców lub warzyw
Przecier pomidorowy /pšećiyr pům`idorovy/ - przetarte pomidory, które wykorzystywane są do przyrządzania sosu lub zupy pomidorowej
Przegrycha /pšegryxa/ - rz. żeń., przekąski zjadane podczas picia alkoholu
Przekąska /pšekųska/ - rz. żeń., to, co zjada się pomiędzy posiłkami
Przekładaniec /pšekuadańyc/ - rz. mnż., placek składający się z kilku warstw przełożonych kremem, masą lud marmoladą
Przyprawa /pšyprava/ - rz. żeń., substancja poprawiająca smak potraw
Przyprawa do piernika /pšyprawa dů p`iyrńika/ - przyprawa dodawana do ciasta piernikowego dla polepszenia jego aromatu
Przysmak /pšysmak/ - rz. mnż., bardzo smaczna, ulubiona potrawa
Przystawka /pšystafka/ - rz. żeń., potrawa podawana przed głównym daniem
Ptasie mleczko /ptaśy mlyčků/ - słodka pianka oblewana czekoladą
Ptyś /ptyś/ - rz. mnż., ciastko z parzonego ciasta i bitej śmietany
Pulpety /pulpety/ - rz. nmos., kulki z mięsa mielonego podawane z sosem
Pyzy /pyzy/ - rz. nmos., okrągłe kluski z ciasta ziemniaczanego nadziewane farszem z mięsa lub kapusty
R
powrót do góry strony
Rabarbar /rabarbar║rabambar/ - rz. mnż., roślina , której łodygi wykorzystywane są w przemyśle spożywczym
Racuch / racux/ - rz. mnż., placek przyrządzony z ciasta naleśnikowego, upieczony na tłuszczu i posypany cukrem pudrem
Rarytas /rarytas/ - rz. mnż., zob. przysmak, (łac.)
Razowiec /razův`iyc/ - rz. mnż., chleb upieczony z mąki razowej
Repeta /repeta/ - rz. żeń., zob. dokładka, (łac.)
Resztki /reštk`i/ - rz. nmos., to, co pozostało z potraw
Rogal /růgol/ - rz. mnż., słodka bułka z nadzieniem kształtem przypominająca księżyc
Rogalik /růgol`ik/ - rz. mnż., ciasteczko o kształcie półksiężyca wypełnione nadzieniem
Rolada /růlada/ - rz. żeń., potrawa z mięsa i innych dodatków uformowana w rulon i upieczona w całości   ciasto biszkoptowe przełożone masa i zawinięte w rulon, (franc.)
Roladka /růladka/ - rz. żeń., potrawa z mięsa zawiniętego w niewielkie ruloniki i duszonego w sosie własnym
Rolmops /růlmops/ - rz. mż., potrawa sporządzona z płata śledziowego zawijanego w rulon, (niem.)
Rosołek /růsůuek/ - rz. mnż., zob. kostka rosołowa
Rosołowa porcja /rosůuovo půrc`ia/ - porcja mięsa na rosół
Rosołowe mieso /rosůuove m`iysů/ - mięso wołowe, wieprzowe lub drobiowe przeznaczone na rosół
Rosół /rosůu/ - rz. mnż., potrawa w postaci wywaru sporządzonego z kości i mięsa wołowego, wieprzowego lub drobiowego
Rosół z gwoździa - / rosůu z gvůźʒa/ - potrawa sporządzona z wody omaszczonej słoniną i podawana z ziemniakami
Rozczyn /růščyn/ - rz. mnż., podstawa ciasta drożdżowego sporządzona z mąki rozmieszanej z drożdżami, wodą i innymi składnikami
Rum /rum/ - rz. mnż., napój alkoholowy często wykorzystywany jako dodatek do słodkich mas, (ang.)
Rurka z kremem /rurka z krymym/ - ciastko z ciasta francuskiego uformowane w rulon i nadziewane kremem
Ryba /ryba/ - rz. żeń., potrawa z mięsa ryby
Ryba smażona /ryba smažůno/ - mięso z ryby usmażone w panierce
Ryba wędzona /ryba vynʒůno/ - uwędzone mięso z ryby
Ryba w oleju /ryba v uoleju/ - potrawa z mięsa ryby przyrządzona w oleju
Ryba w pomidorach /ryba v pům`idorax/ - potrawa z mięsa ryby sporządzona z dodatkiem pomidorów
Rybna konserwa /rybno kųserva/ - produkt spożywczy sporządzony z mięsa ryby
Rybny filet /rybny f`ilyt/ - zob. filet
Ryż /ryš/ - rz. mnż., roślina o drobnych jadalnych nasionkach, które są podstawą wielu dań, (niem.)
Ryż na mleku /ryš na mlyku/ - potrawa z ziaren ryżu ugotowanych na mleku
Ryż zapiekany z owocami /ryš zap`iykany z uovůcam`i/ - potrawa z ugotowanego ryżu zapiekanego z dodatkiem owoców
Ryżowy kleik /ryžovy klyiik/ - dietetyczna potrawa sporządzona z drobno zmielonych ziaren ryżu
Rzodkiewka /žůtk`iefka/ - rz. żeń., roślina o małej bulwie charakteryzująca się ostrym smakiem
S
powrót do góry strony
Sadło /saduo/ - rz. n., tłuszcz zwierzęcy
Salami /salam`i/ - rz. n., sucha wędzona kiełbasa z mięsa oślego, (wł.)
Salceson /salcesůn/ - rz. mnż., rodzaj wędliny sporządzonej z różnych odpadów mięsnych, (wł.)
Sałata /sauata/ - rz. żeń., I potrawa z pokrojonych i wymieszanych ze sobą różnych produktów, II roślina o jadalnych liściach
Sałata jarzynowa ║ sałata warzywna /sauata iažynovo ║ sauata wažyvnů/ - potrawa z pokrojonych i wymieszanych ze sobą warzyw
Sałatka /sauatka/ - rz. żeń., zob. sałata I
Schab /sxap/ - rz. mnż., gatunek mięsa wieprzowego
Schaboszczak /sxaboščůk/ - rz. mnż., potoczne określenie kotleta schabowego
Schabowy /sxabovy/ - rz. mnż., kotlet ze schabu obtoczony w panierce i usmażony
Seler /seler/ - rz. mnż., warzywo o jadalnym korzeniu i liściach, (wł.)
Ser /syr/ - rz. mnż., produkt spożywczy powstały z mleka
Ser umieszany /syr um`iyšany/ - ser wymieszany ze śmietaną, szczypiorkiem i przyprawami podawany jako dodatek do pieczywa
Ser żółty /syr žůty/ - ser powstały ze smażonego sera białego i przypraw
Serek topiony /syrek top`iůny/ - serek w postaci gładkiej masy przeznaczony do smarowania pieczywa
Sernik ║ serowiec ║ serownik /syrńik ║ syrov`iyc ║ syrovńik/– rz. mnż., słodkie ciasto upieczone z sera
Serwatka /syrvůtka/ - rz. żeń., płyn, który pozostał z produkcji sera
Sezam /sezam/ - rz.mnż., nasionka rośliny oleistej wykorzystywane jako dodatek do pieczywa i słodkich wypieków, (gr)
Sezamek /syzamek/ - rz. mnż., prostokątne ciasteczko z sezamu i miodu
Siara /śarů/ - rz. żeń., potrawa sporządzona z mleka krowiego
Skibka /sk`ipka/ - rz. żeń., mała kromka pieczywa
Skrawki /skrůfk`i/ - rz. nmos., resztki pozostałe po okrojeniu potrawy
Skrzydełko /skšydeuků/ - rz. mnż., cześć kurczaka wykorzystywana do przygotowania dań
Skwarki /skfark`i/ - rz. nmos., drobno pokrojone i usmażone kawałki boczku lub słoniny
Skóra / skůra/ - rz. żeń., wierzchnia część mięsa drobiowego
Słodkości /suůtkośći/ - rz. nmos., określenie wszystkich wyrobów cukierniczych
Słodycze /suůdyče/ - rz. nmos., słodkie wyroby, które można dłuższy czas przechowywać
Słonecznik /suůnečńik/ - rz. mnż., ziarenka rośliny o nazwie słonecznik wykorzystywane w przemyśle spożywczym
Słonecznikowy chleb /suůnyčńikovy xlyp/ - chleb upieczony z dodatkiem ziaren słonecznika
Słonina / suůńina/ - rz. żeń., tłuszcz z tkanki wieprzowej wykorzystywany jako dodatek do potraw lub do produkcji smalcu
Smalec /smůlyc/ - rz. mnż., tłuszcz powstały z przetopionej słoniny
Smalcówki /smůlcůfk`i/ - rz. nmos., małe kruche ciasteczka upieczone z ciasta z dodatkiem smalcu
Soda /suoda/ - rz. żeń., biała substancja wykorzystywana w przemyśle spożywczym, (łac.)
Sok /sok/ - rz. mnż., płyn powstały z wyciśniętych owoców lub warzyw
Sok owocowy /sok uovůcovy/ - sok z różnych owoców
Sok z borówek /sok z bůrůvek/ - sok z owoców borówki
Sos /sos/ - rz. mnż., potrawa półgęsta sporządzona z mąki, wody i innych dodatków wykorzystywana zwykle jako dodatek do innych dań
Sól /sůl/ - rz. żeń., minerał, który wykorzystywany jest do przyprawiania potraw
Spagetti /spaget`i/ - rz. n., I rodzaj długiego makaronu, II potrawa sporządzona z makaronu spagetti i podawana zwykle z sosem, (wł.)
Spalonki /spůlůηk`i/ - rz. nmos., potoczne określenie wypieków, które się bardzo mocno przypaliły
Spirytus /sp`iyrytůs/ - rz. mnż., alkohol, który stanowi podstawę napojów alkoholowych, (niem.)
Studzielina /stuʒyl`inů/ - rz. żeń., gwarowe określenie galarety
Suchar /suxor/ - rz. mnż., kromka suchego pieczywa
Surówka /sůrůfka/ - rz. żeń., potrawa z surowych owoców lub warzyw
Surówka z kiszonej kapusty /sůrůfka z k`išůny kapusty/ - surówka przyrządzona z ukiszonej kapusty, marchwi, jabłek i przypraw
Suszki /sůšk`i/ - rz. nmos., warzywa lub owoce odpowiednio pokrojone i zasuszone
Syrop /syrůp/ - rz. mnż., bardzo słodki i gęsty płyn sporządzony z cukru i innych dodatków
Szampan /šampan/ -rz. mnż., białe musujące wino spożywane zwykle na specjalne okazje, (franc.)
Szaszłyk /šašuyk/ - rz. mnż., danie sporządzone z kawałków mięsa i warzyw nabijane na długi patyczek i upieczone
Szczypiorek /ščyp`iůrek/ - rz. mnż., roślina o jadalnych rurkowatych lisciach i bardzo ostrym smaku
Sznycel /šnycel/ - rz. mnż., potrawa z mięsa mielonego, (niem.)
Szparagówka /šparagůfka/ - rz. żeń., gatunek fasoli
Szumowiny /šůmov`iny/ - rz. nmos., piana zbierająca się na gotowanych w wodzie potrawach
Szynka /šyηka/ - rz. żeń., gatunek wędliny sporządzonej z wieprzowiny, (niem.)
Ś
powrót do góry strony
Śliwka /śl`ifka/ - rz. żeń., owoc pestkowy o okrągłym lub podłużnym kształcie
Śliwki na occie /śl`ifk`i na uo•ćy/ - śliwki w zalewie octowej
Śliwowica /śl`ivov`ica/ - rz. żeń., napój alkoholowy wyprodukowany ze śliw
Śniadanie /śńodańy/ - rz. mnż., posiłek spożywany rano
Święconka /śviycůηka/ - rz. żeń., potrawy święcone na Wielkanoc
T
powrót do góry strony
Tajarki ║ talarki /taiůrk`i ║talůrk`i/ - rz. nmos., pokrojone w plastry ziemniaki i upieczone na blasze
Tatar /tatar/ - rz. mż., zob. befsztyk tatarski
Tłuszcz /tušč/ - rz. mnż., produkt spożywczy pochodzenia roślinnego lub zwierzęcego wykorzystywany do smażenia, gotowania lub pieczenia
Torcik /tůrćik/ - rz. mnż., mały tort
Torcik na zimno /tůrćik na źimnů/ - słodkie ciasto o okrągłym kształcie przyrządzone bez pieczenia
Tort /tůrt/ - rz. mnż., rodzaj ciasta o okrągłym kształcie pieczonego zwykle na specjalne okazje, (miem.)
Trunek /trunek/ - rz. mnż., określenie napoju alkoholowego, (niem.)
Truskawka /truskůfka/ - rz. żeń., owoc o niewielkim kształcie, czerwonej barwie i słodkim smaku
Truskawki ze śmietaną i cukrem /truskůfk`i ze śm`iytanům i cukrym/ - deser sporządzony z truskawek wymieszanych z cukrem i śmietaną
Twarożek ze szczypiorkiem / tvarůžek ze ščyp`iůrk`iym/ - potrawa z twarożku wymieszanego ze szczypiorkiem
Twaróg /tvarůg/ - rz. mnż., ser z mleka krowiego
U
powrót do góry strony
Uszka /uška/ - rz. nmos., potrawa z ciasta faszerowanego mięsem lub grzybami, która ma kształt uszka
Uszka z barszczem /uška z borščym/ - zob. barszcz z uszkami
Udko /utko/ - rz. mnż., I część mięsa drobiowego, II potrawa z części mięsa drobiowego ugotowana lub upieczona
Udziec /uʒyc/ - rz. mnż., potrawa z uda zwierząt
W
powrót do góry strony
Wafel /vafel/ - rz. mnż., I cienki, kruchy płat ciasta , II cienkie, kruche płaty ciasta przełożone masą
Wafelek /vafelyk/ - rz. mnż.., zob. wafel II
Wałówka /vauůfka/ - rz. żeń., potoczne okreslenie wyprawki żywnościowej
Wanilia /vańil`iů/ - rz. żeń., aromatyczna przyprawa do ciast
Waniliowy cukier /vańil`iovy cuk`iyr/ - cukier z wanilii stosowany jako dodatek do słodkich ciast i deserów
Warzywa /važyva/ - rz. nmos., rośliny, które stanowią pożywienie człowieka
Wata cukrowa /vata cukrovo/ - słodka wata sporządzona z cukru
Wątróbka /vůntrůpka/ - rz. żeń., potrawa z wątroby wieprzowej, wołowej lub drobiowej
Wędlina /vyndl`ina/ - rz. żeń., wyrób spożywczy z różnego gatunku mięsa podawany zwykle jako dodatek do pieczywa
Wieprzowina /v`iypšov`ina/ - rz. żeń., mięso z trzody chlewnej wykorzystywane do przyrządzania potraw
Wino /v`ino/ - rz. mnż., I napój alkoholowy sporządzony z owoców, II potocznie o winogronie
Winogrono /v`inogrůno/ - rz. mnż., owoc winorośli
Wiśnia /v`iśńů/ - rz. żeń., niewielki owoc pestkowy o intensywnej czerwonej barwie i dużej zawartości soku
Wiśnie w czekoladzie /v`iśńy v čekulaʒy/ - wiśnie w polewie czekoladowej
Wiśnie w likierze /v`iśńy v l`ik`iyže/ - nalewka alkoholowa z wiśni
Włoszczyzna /vuůščyzna/ - rz. żeń., mieszanka różnych gatunków warzyw
Woda /voda/ - rz. żeń., bezbarwna ciecz wykorzystywana do picia
Woda mineralna /voda m`ineralnů/ - woda o wysokiej zawartości składników mineralnych wykorzystywana jako napój orzeźwiający
Wołowina /vůuov`ina/ - rz. żeń., mięso z krów wykorzystywane do przyrządzania wielu potraw
Wóda /vůda/ - rz.żeń., pogardliwe określenie wódki
Wódka /vůtka/ - rz. żeń., napój sporządzony ze spirytusu
Wódka czysta /vůtka čysto/ - wódka bez dodatków
Wódka majona /vůtka maiůno/ - wódka, która została doprawiona różnymi substancjami smakowymi
Wrzątek /vžůntek/ - rz. mnż., woda lub inny płyn zagotowany do temperatury stu stopni
Wypieki /vyp`iyk`i/ - rz. nmos., potoczne określenie słodkich, upieczonych ciast
Wywar /vyvar/ - rz. mnż., płyn, który pozostał z gotowania mięs lub warzyw
Z
powrót do góry strony
Zacierka /zůćyrka/ - rz. żeń., potrawa sporządzona z mąki i ugotowana zwykle na mleku
Zakalec /zakalyc/ - rz. mnż., potoczne określenie nieudanego wypieku
Zakwas /zakfas/ - rz. mnż., półprodukt w postaci zakwaszonego ciasta, który stanowi podstawę do wypieku chleba
Zalewa /zalyva/ - rz. żeń., woda doprawiona solą, cukrem, octem i przyprawami służąca do marynat
Zapach do ciasta /zapax dů ćasta/ - zob. aromat do ciasta
Zapiekanka /zap`iykaηka/ - rz. żeń., potrawa z bułki zapiekanej z grzybami i innymi składnikami
Zasmażka /zasmaška/ - rz. żeń., zaprawa do zup i sosów przygotowana z mąki i tłuszczu
Zielenina /źylyńinů/ - rz. żeń., drobno pokrojone liście roślin zielonych stosowane jako dodatek do potraw
Ziemniak /źimńok/ - rz. mnż., zob. kartofel
Ziemniaczana mąka /z`imńočano můηka/ - zob. kartoflana mąka

Ziemniaczany placek /z`imńočany placek/ - zob. placek ziemniaczany
Ziemniaczana zupa /źimńočano zupa/ - zob. kartoflanka
Zlewki /zlyfk`i/ - rz. nmos., potoczne określenie resztek z potraw płynnych
Zrazy /zrazy/ - rz. nmos., potrawa z mięsa mielonego podawana zwykle z sosem
Zupa /zupa/ - rz. żeń., płynna potrawa przyrządzona z różnych składników, które ugotowane są na wodzie
Zupa na rosole /zupa na rosůly/ - zupa ugotowana na rosole
Zupa zawiesista /zupa zav`iyśistů/ - potoczne określenie gęstej zupy
powrót do góry strony
Ż
Żarcie /žarćy/ - rz. n., potoczne, pogardliwe określenie jedzenia
Żeberka /žeberka/ - rz. nmos., I część z mięsa wieprzowego, II potrawa z żeberek
Żelatyna /žylatyna/ - rz. żeń., substancja powodująca stężanie się potraw, (franc.)
Żelki /želk`i/ - rz. nmos., cukierki w postaci galaretek o różnym smaku
Żółtko /žůtků/ - rz. n., część jajka
Żur /žur/ - rz. mnż., zupa na zakwasie żytnim
Żurek /žurek/ - rz. mnż., zob. żur
Żurek z jajkiem / žurek z iaik`iym/ - żurek podawany z jajkiem ugotowanym na twardo
powrót do góry strony